Mahmut Özturan'dan fotoğraf ve sanat çalışmalarınız için öneriler
Önerilerim, tüm sanat dalları için geçerlidir, çünkü sanat bir bütündür.
Tüm sanat dallarında geçerli olan ortak temel bilgilerin bilinmesi, herhangi
bir sanat dalında esas olarak alınmalıdır. Bigi yetersizliğini ya da eksikliğini
dolduracak bir öge yoktur. Sanatta yapılacak her tür yolculuğun ilk ve
temel gereksinimi bilgidir. Kendi içsel ya da duygusal zenginliklerine
güvenilerek sanat dünyasına atılacak adımlar, çok fazla ileriye gidemeyecek
ve uzun soluklu olamayacaktır. Tüm zamanlarda üretilmiş tüm sanat disiplinlerinin
değer olmuş yapıtlarını çok iyi çalışmak, içlerine girerek sanatçının
hayal gücünü hissetmek, bu konudaki eleştirel dökümanlara ulaşmak, kendi
sanat bilinci ve altyapısını oluşturabilmek gerekir.
1. Düşün...
Her doğru, iyi ve güzel olana ulaşmak için en önemli aşama düşünmektir.
Düşüncelerimizle yaşamı anlayabilir, yaşamın tüm boyutlarını ve gereklerini
hissedebilir ve ruhsal yapımızın bizi yönelttiği güzellikleri ve derinlikleri
yaşayabiliriz. Sanat, yaşanabilecek anlamlı tüm güzelliklerin ta kendisidir.
Sanata atılacak ilk adımın temeli de düşünmek olmalıdır. Neyi, niçin ve
nasıl yapacağınızı, nereye yöneleceğinizi gerçekçi bir şekilde düşünmeli
ve kendi ruhsal gereksinimlerinizi doğru analiz etmeli ve doğru kararlar
vermelisiniz.
2. Araştır...
Hangi sanat dalında, hangi sanat disiplininde yol almak istiyorsanız,
hedefinizi doğru belirlemek için o güne kadar oluşmuş sanat altyapınızın
ışığında, yönelmek istediğiniz sanat dalının gerçekçi araştırmasını yapmalısınız.
Yeterince düşünmeden ve araştırmadan, popüler konuların ya da çevrenizin
yanlış etkisinde kalarak, boşuna zaman ve para harcamak durumunda kalabilirsiniz.
Kendinizi en iyi siz tanırsınız, gerçekçi olunuz. İlgi duyduğunuz sanat
dalını araştırınız, kendi ruhsal yapınıza uyumunu değerlendiriniz ve gerek
görürseniz sanatçıların düşüncelerini alınız.
3. Oku...
Yaptığınız araştırmalar sonunda, size en yakın ve en sıcak gelen sanat
dalına yöneldiğinizde, tek yapmanız gereken, sanat dalınızda okumalar
yapmak, öğrenmek ve kendinizi yetiştirmektir. Bu süreç, tümüyle bireyin
altyapısı, yetenekleri ve anlama-kavrama gücüne bağlı olduğu için, farklı
gereklilikler yaratabilir. Kimisi sadece kendi çabalarıyla konuyu öğrenebilirken,
kimisi de özel kurslardan, seminerlerden, eğitimlerden geçmek durumunda
kalabilir. Katılacaksanız, kurs ve seminerlerin, doğru adres olduklarını
iyice araştırın ve emin olunuz. Ticari kaygıyla verilen eğitimlerin yararlı
olmayabileceğini de unutmayınız. Yeteneklerinizi, kabiliyetinizi ve altyapı
gerçeğinizi bilmeli ve buna göre kendinizi yetiştirmelisiniz.
4. Dene...
Okuma ve öğrenme; koşulsuz, acabasız bir deneme
sürecine götürür. Tüm sanat dallarında, tüm sanatçılar için deneme sürecinin;
deneysel çalışmalar yapma döneminin önemi çok iyi bilinir. Hatta sanat yaşamının
tüm evrelerinde deneyimler hiç bitmez. Ama, doğal olarak başlangıç aşamasındaki
deneme çalışmaları, çok daha önemlidir. Çünkü ilk üretimleriniz, sanata
yakınlığınız ve yatkınlığınız konusunda ciddi birer göstergedirler. Çok
fazla deneme yapmanız, sanat dalınızı daha iyi anlamanıza ve doğruya yönelmenize
yardımcı olacaktır.
5. İrdele...
Deneme üretimlerinizin doğru ve objektif
değerlendirilmesi çok önemlidir. Siz kendi kendinize bu objektifliği yakalayamazsınız.
Çevrenizde, ya da uzağınızda, bilgi ve deneyimlerine inandığınız kişilerin
en az birkaçından, çalışmalarınızla ilgili düşünce ve yorumlarını almanız
gerekir, hatta zorundasınız. Günümüzün sosyal medya kolaylıkları ile sanal
ortamlardaki belirsiz ve bilinçsiz paylaşım ve yorumların sizi yanlış
etkilemesine ve yanlış yönlendirmesine asla izin vermeyiniz. Yeterliğine
inandığınız kişilerden bolca yorum ve eleştiri almaya çalışınız. En önemlisi
de, kendi sanat anlayışınız doğrultusunda, gerçekçi irdelemeleri siz kendiniz
yapın, yapmaya çalışın, bunları yazın ve güvendiklerinizle bu düşüncelerinizi
paylaşın. Yapacağınız yanlışların faturasını danıştığınız insanlara çıkaramazsınız,
“O böyle dedi!” diyerek yanlışınıza özür yaratamazsınız, yapıtlarınızda
sizin imzanız olacak çünkü.
6. Üret...
Sanat yolculuğunda en önemli dönem; deneme,
irdeleme ve üretim sürecidir. Denemelerinizi bolca, sıklıkla ve çok sayıda
yapınız. Eğer deneme çalışmalarınızı doğru irdeleyemezseniz, eğer doğru
eleştiri ve yorumlar alamazsanız, eğer kendi iç dünyanızda ruhsal doygunluk
anlamında tatminler yaşamazsanız, doğru üretim yaptığınızı düşünmeniz
zor olacaktır. Doğru üretim çalışmaları için, denemelerinizin objektif
irdelenmesi gereklidir. Denemelerin amacı, doğruyu yaşayarak hissetmek,
iyi ve güzel olana, başarıya ulaşmaktır. Üretim çalışmalarınızın, sanatı
anladığınızın ve sanata yöneldiğinizin birer göstergesi olduğunu hissetmeli,
bu doygunluğu içinizde ve ruhunuzda yaşamalısınız.
7. Geliştir...
Bütün yaptıklarınızı; araştırma, inceleme,
okuma, öğrenme ve denemelerinizi her geçen gün geliştirmek zorundasınız.
Her yaptığınızın dünden daha ileri boyutta olduğunu, bilginizin arttığını,
denemelerinizin doğruya daha yakın olduklarını, üretimleriniz için yaptığınız
irdelemelerin daha anlamlı ve daha doyurucu olduklarını ruhunuzla hissedebilmelisiniz.
Varsa, bu olumlu hislerinizi, kendinizi geliştirdiğinizin ve doğru yolda
olduğunuzun göstergesi olarak kabul etmelisiniz. Eğer, belirli bir deneme
ve üretim süreci sonunda kendinizde doğru ve güzel gelişmeler, sanat boyutunda
zengin ve derin ruhsallıklar, estetik duygular hissedemiyorsanız, sanatla
ve sanata yolculuğunuzla ilgili olarak bir kez daha, ve ciddi olarak düşününüz.
8. Eleştir...
Sanata yolculukta eleştiri almak, eleştirmek
ve özeleştiri yapmak çok, ama çok önemlidir. Üretim çalışmaları yaptığınız
sanat dalında, sizinle aynı dönemde ve daha önce üretilmiş yapıtları çokça
incelemeniz, irdelemeniz ve hatta eleştirmeniz gerekir. Yaptığınız bu
eleştirileri, aynı ölçüde kendi çalışmalarınıza da özeleştiri olarak getirebilme
olgunluğunu ve belki acımasızlığını gösterebilmelisiniz. Başka yapıtlara
getirdiğiniz eleştirilerin doğruluklarını deneyimli sanatçılarla paylaşınız,
yanlışlarınız varsa size gösterecek ve ciddi bir “anlama” eğitiminden
geçmiş olacaksınız. İnsan, anladığı şey hakkında konuşur, yorumlar getirir
ve eleştirir. Ya siz henüz, gerçekten, sanatı ve sanat yapıtlarındaki
anlam derinliği ile ruhsal içeriği tam anlamadan eleştiri yapmaya kalkışıyorsanız?
Aman dikkat, sizi en iyi kendiniz bilirsiniz.
9. Paylaş...
Çalışmalarınızı ve üretimlerinizi sanatçı
çevrenizle paylaşın. Sanatçıların buluştuğu belirli adresler varsa, oraları
sizin ikinci adresiniz olsun. Alacağınız, duyacağınız her farklı sanatsal
düşünce, görüş ve yorum, sizin sanata yolculuğunuzu kolaylaştıracak ve
katkı verecektir. Sanatla pek ilgisi olmayan kişilere çalışmalarınızı
göstererek, ve “Nasıl olmuş?” gibi sorular sorarak, yetersiz kişilerin
yanlış ve yanlı yorumlarını almaya sakın kalkışmayın. Çünkü, sanatla ilgisi
olmayan çevreniz, bilinçsiz ve yanlı yorumlarıyla sanatsal çalışmalarınıza
yarardan çok zarar verebilir, sizi yanlışa yönlendirebilir. Paylaşın,
ama doğru kişilerle, en azından sanatla ilgisi olan, özellikle de aynı
dalda çalışmalar yapmış deneyimli birileriye. Eğer bulabilir ve ulaşabilirseniz,
çalışma yaptığınız sanat dalıyla ilgili ortamları çokça yaşamaya çalışın,
sanatsal düşüncelerinize ciddi katkılar verebilir. Hele, ustalarla paylaşarak
yorum ve eleştirilerini alabilirseniz, bu sizin sanat dünyanıza en büyük
katkı olacaktır.
10. Sergile...
Yapılan tüm üretim çalışmalarınızı, hangi
sanatsal gelişim sürecini yaşamış olursanız olunuz, bir ya da birkaç insanla
değil, hatta birkaç sanatçıyla da değil, tüm kamuoyu ile, genel anlamda
sanatseverlerle, sanat dünyasıyla paylaşmadıkça, yapıtlarınızın gerçek
anlamını ve değerini anlayamazsınız. Siz kendiniz, sanat birikim ve deneyiminiz,
altyapınız ne denli güçlü olursa olsun, yeterince objektif olamazsınız.
Halka açık bir sanat galerisinde çalışmalarınızı mutlaka sergileme çabası
içinde olun. Başta emeğinize ve daha da önemlisi kendinize bir saygı olarak,
üretim çalışmalarınızı, yapıtlarınızı sanat dünyasıyla paylaşın, kendinize
güvenin. Her sanatçının en azından ilk sergisi yanlışlarla doludur, bunu
bilin ve cesur olmaya çalışın.
Saygılarımla.
Mahmut Özturan